科数网
首页
题库
试卷
学习
VIP
你好
游客,
登录
注册
在线学习
线性代数
第五篇 特征值与矩阵相似
特征值与特征向量的求法
最后
更新:
2025-08-23 12:09
查看:
265
次
反馈
同步训练
特征值与特征向量的求法
## 特征值与特征向量的求法 > 在上面介绍的特征值与特征向量的意义,主要是方便读者理解,线性代数的奇妙之处就在于,你哪怕完全不理解其意义,按照固定的套路,也能作对题目,考试时不会考察你理解不理解他的意义,考试主要还是做题。 一个任意给定的 $n$ 阶矩阵 $A$ 会有多少个特征值? 对应的特征向量又该如何求呢?请看下面定义 假设矩阵 $A$ 有特征值 $\lambda$ , 对应于特征值 $\lambda$ 的特征向量为 $\alpha$, 则有 $A \alpha=\lambda \alpha$ 将 $A \alpha=\lambda \alpha$ 改写成 $$ (A-\lambda E) \alpha=\mathbf{0}, $$ 可见, $\alpha$ 是 $n$ 个末知数 $n$ 个方程的齐次线性方程组 $(A-\lambda \boldsymbol{E}) \boldsymbol{x}=\mathbf{0}$ 的非零解. 而方程组有非零解的充分必要条件是系数行列式等于零,即 $$ |A-\lambda \boldsymbol{E}|=0 $$ 记 $$ f(\lambda)=|\boldsymbol{A}-\lambda \boldsymbol{E}|=\left|\begin{array}{cccc} a_{11}-\lambda & a_{12} & \cdots & a_{1 n} \\ a_{21} & a_{22}-\lambda & \cdots & a_{2 n} \\ \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ a_{11} & a_{12} & \cdots & a_{n n}-\lambda \end{array}\right|, $$ 则 $f(\lambda)$ 是 $\lambda$ 的 n次多项式,称为矩阵 $A$ 的**特征多项式**. 从而公式 $|A-\lambda E|=0$ 可以写成 $f(\lambda)=0$ 这是以 $\lambda$ 为未知数的一元 $n$ 次方程,称为 $\boldsymbol{A}$ 的**特征方程**,而 $\boldsymbol{A}$ 的特征值就 是特征方程的根. 我们知道,一元 $n$ 次方程在复数范围内恒有 $n$ 个根 (重根按重数计算). 因此, $n$ 阶矩阵 $A$ 在复数范围内有 $n$ 个特征值,通过解矩阵 $A$ 的特征方程就可以得到这 $n$ 个特征值. 设 $\lambda=\lambda_i$ 为矩阵 $\boldsymbol{A}$ 的一个特征值,则由方程 $\left(\boldsymbol{A}-\lambda_i \boldsymbol{E}\right) \boldsymbol{x}=\mathbf{0}$ 可求得非零解 $\boldsymbol{x}=\boldsymbol{\alpha}_{i^{\prime}}$ 那么 $\alpha_i$ 便是 $A$ 的对应于特征值 $\lambda_i$ 的特征向量. (若 $\lambda_i$ 为实数,则 $\alpha$ 可取实向量; 若 $\lambda_i$ 为复数,则 $\alpha_i$ 可取复向量.) 由此,即可以求得特征值与特征向量。 ## 例题 `例` 求 $A=\left[\begin{array}{ccc}-1 & 1 & 1 \\ 1 & -1 & 1 \\ 1 & 1 & -1\end{array}\right]$ 的特征值与特征向量. 解: 令 $f(\lambda)=|\lambda E - A |=0$ ,即 $$ \begin{aligned} \left|\begin{array}{ccc} \lambda+1 & -1 & -1 \\ -1 & \lambda+1 & -1 \\ -1 & -1 & \lambda+1 \end{array}\right| & \xlongequal{r_3+r_2+r_1}\left|\begin{array}{ccc} \lambda-1 & \lambda-1 & \lambda-1 \\ -1 & \lambda+1 & -1 \\ -1 & -1 & \lambda+1 \end{array}\right| \\ & =(\lambda-1)\left|\begin{array}{ccc} 1 & 1 & 1 \\ -1 & \lambda+1 & -1 \\ -1 & -1 & \lambda+1 \end{array}\right| \\ & =(\lambda-1)\left|\begin{array}{ccc} 1 & 1 & 1 \\ 0 & \lambda+2 & 0 \\ 0 & 0 & \lambda+2 \end{array}\right| \\ & =(\lambda-1)(\lambda+2)^2, \end{aligned} $$ 得 $A$ 的特征值为 $\lambda_1=1, \lambda_2=\lambda_3=-2$ . ①当 $\lambda_1=1$ 时,解方程组 $( E - A ) X = 0$ . 对其系数矩阵作初等行变换 $$ E - A =\left[\begin{array}{ccc} 2 & -1 & -1 \\ -1 & 2 & -1 \\ -1 & -1 & 2 \end{array}\right] \rightarrow\left[\begin{array}{ccc} 2 & -1 & -1 \\ 0 & \frac{3}{2} & -\frac{3}{2} \\ 0 & -\frac{3}{2} & \frac{3}{2} \end{array}\right] \rightarrow\left[\begin{array}{ccc} 2 & -1 & -1 \\ 0 & \frac{3}{2} & -\frac{3}{2} \\ 0 & 0 & 0 \end{array}\right] $$ $E - A$ 的秩为 2,$( E - A ) X = 0$ 的基础解系含 1 个解向量。 关于基础解系的求法,如果忘记请点击 [齐次方程组求解](https://kb.kmath.cn/kbase/detail.aspx?id=486) 令 $x_3=1$ ,得 $\xi _1=\left[\begin{array}{l}1 \\ 1 \\ 1\end{array}\right]$ , $k_1 \xi _1\left(k_1 \neq 0\right)$ 是 $A$ 的属于特征值 1 的全部特征向量. ②当 $\lambda_2=\lambda_3=-2$ 时,解方程组 $(-2 E - A ) X = 0$ . 对其系数矩阵作初等行变换 $$ -2 E - A =\left[\begin{array}{lll} -1 & -1 & -1 \\ -1 & -1 & -1 \\ -1 & -1 & -1 \end{array}\right] \rightarrow\left[\begin{array}{ccc} -1 & -1 & -1 \\ 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 \end{array}\right] $$ $-2 E - A$ 的秩为 $1,(-2 E - A ) X = 0$ 的基础解系含 2 个解向量。 令 $x_2=0, x_3=1$和 $x_2=1, x_3=0$ ,得 $$ \xi _2=\left[\begin{array}{c} -1 \\ 0 \\ 1 \end{array}\right], \quad \xi _3=\left[\begin{array}{c} -1 \\ 1 \\ 0 \end{array}\right] $$ 故 $k_2 \xi _2+k_3 \xi _3$( $k_2, k_3$ 不全为零)是 $A$ 的属于特征值 -2 的全部特征向量。 `例`求矩阵的特征值与特征向量。 $$ A =\left[\begin{array}{ccc} -1 & 1 & 0 \\ -4 & 3 & 0 \\ 1 & 0 & 2 \end{array}\right] $$ 解: $A$ 的特征多项式为 $$ \begin{aligned} & |\lambda E - A |=\left|\begin{array}{ccc} \lambda+1 & -1 & 0 \\ 4 & \lambda-3 & 0 \\ -1 & 0 & \lambda-2 \end{array}\right|=(\lambda-2)\left|\begin{array}{cc} \lambda+1 & -1 \\ 4 & \lambda-3 \end{array}\right| \\ & =(\lambda-2)[(\lambda+1)(\lambda-3)+4]=(\lambda-2)(\lambda-1)^2 \end{aligned} $$ 故 $A$ 的特征值为 $\lambda_1=2, \lambda_2=\lambda_3=1$ ,因此特征值 $\lambda_1=2$ 的代数重数为 1 ,而 $\lambda_2=1$ 的代数重数为 2 。 ①当 $\lambda_1=2$ 时,求解线性方程组 $\left(\lambda_1 E - A \right) X =0$ 就可得到对应于特征值 $\lambda_1=2$ 的特征向量 $$ \lambda_1 E - A =\left[\begin{array}{ccc} 3 & -1 & 0 \\ 4 & -1 & 0 \\ -1 & 0 & 0 \end{array}\right] \stackrel{\underset{\sim}{r}}{\sim}\left[\begin{array}{lll} 1 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 0 \\ 0 & 0 & 0 \end{array}\right] $$ 其基础解系为 $\alpha _1=[0,0,1]^{ T }$ ,故 $k \alpha _1(k \neq 0)$ 为对应于 $\lambda_1=2$ 的所有特征向量。 ② $\lambda_2=\lambda_3=1$ ,求解线性方程组 $\left(\lambda_2 E - A \right) X =0$ 就可得到对应于特征值 $\lambda_2=\lambda_3=1$ 的特征向量 $$ \lambda_2 E - A =\left[\begin{array}{ccc} 2 & -1 & 0 \\ 4 & -2 & 0 \\ -1 & 0 & -1 \end{array}\right] \stackrel{r}{\sim}\left[\begin{array}{ccc} 1 & 0 & 1 \\ 0 & 1 & 2 \\ 0 & 0 & 0 \end{array}\right] $$ 故基础解系为 $\alpha _2=[-1,-2,1]^{ T }$ ,故 $k \alpha _2(k \neq 0)$ 为对应于 $\lambda _2=\lambda_3=1$ 的所有特征向量。 `例`求矩阵 $$ A=\left(\begin{array}{ccc} 1 & 0 & 0 \\ 0 & 2 & 0 \\ 0 & 0 & 3 \end{array}\right) $$ 的特征值和特征向量. 解:矩阵 $A$ 的特征多项式为 $$ |\boldsymbol{A}-\lambda \boldsymbol{E}|=\left|\begin{array}{ccc} 1-\lambda & 0 & 0 \\ 0 & 2-\lambda & 0 \\ 0 & 0 & 3-\lambda \end{array}\right|=(1-\lambda)(2-\lambda)(3-\lambda), $$ 所以 $A$ 的全部特征值为 $\lambda_1=1, \lambda_2=2 , \lambda_3=3$. ①当 $\lambda_1=1$ 时,解方程 $(\boldsymbol{A}-\boldsymbol{E}) \boldsymbol{x}=\mathbf{0}$ , 这是一个齐次方程组,求其解系[齐次方程组解系求法](https://kb.kmath.cn/kbase/detail.aspx?id=486): 由 $$ \boldsymbol{A}-\bolds
免费注册看余下 50%
非VIP会员每天15篇文章,开通VIP 无限制查看
上一篇:
特征值与特征向量的几何意义
下一篇:
特征值与特征向量的性质
本文对您是否有用?
有用
(
0
)
无用
(
0
)
更多
学习首页
数学试卷
同步训练
投稿
题库下载
会议预约系统
数学公式
关于
科数网是专业专业的数学网站 版权所有 本站部分教程采用AI辅助生成,请学习时自行鉴别
如果页面无法显示请联系 18155261033 或 983506039@qq.com