科数网
题库
在线学习
高中数学
高等数学
线性代数
概率统计
数学分析
复变函数
离散数学
实变函数
数论
群论
高中物理
词条搜索
科数
试题
高中数学
高数
线代
more
你好
游客,
登录
注册
在线学习
线性代数
第二篇 矩阵
分块矩阵的线性运算
最后
更新:
2025-04-01 09:50
查看:
332
次
高考专区
考研专区
公式专区
刷题专区
词条搜索
分块矩阵的线性运算
## 分块矩阵的运算 **(1) 分块矩阵加 (减) 运算:** 设 $A 、 B$ 都是 $m \times n$ 矩阵,对两个矩阵的行和列采用相同的分块方式,不妨设 $$ A=\left(\begin{array}{cccc} A_{11} & A_{12} & \cdots & A_{t r} \\ A_{21} & A_{22} & \cdots & A_t \\ \vdots & \vdots & & \vdots \\ A_{t 1} & A_{t 2} & \cdots & A_{t t} \end{array}\right), \quad B=\left(\begin{array}{cccc} B_{11} & B_{12} & \cdots & B_{1 t} \\ B_{22} & B_{22} & \cdots & B_{2 t} \\ \vdots & \vdots & & \vdots \\ B_{t 1} & B_{t 2} & \cdots & B_{B t} \end{array}\right), $$ 其中 $A_{i j}$ 和 $B_{i j}$ 的行数相同、列数相同,则有 $$ A \pm B=\left(\begin{array}{cccc} A_{11} \pm B_{11} & A_{12} \pm B_{12} & \cdots & A_{t t} \pm B_{1 t} \\ A_{21} \pm B_{21} & A_{22} \pm B_{22} & \cdots & A_{2 t} \pm B_{2 t} \\ \vdots & \vdots & & \vdots \\ A_{s 1} \pm B_{s 1} & A_{s 2} \pm B_{s 2} & \cdots & A_{s t} \pm B_{s t} \end{array}\right) . $$ **例1** 求矩阵 $A=\left(\begin{array}{llll}1 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \\ 2 & 0 & 0 & 0 \\ 1 & 1 & 0 & 3\end{array}\right)$ 与 $B=\left(\begin{array}{cccc}-2 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & -1 & 0 & 1 \\ 1 & 1 & -4 & 2 \\ 2 & 1 & 3 & -1\end{array}\right)$ 的和 $A+B$. 解 将矩阵 $A$ 与 $B$ 写成分块矩阵如下: $$ \boldsymbol{A}=\left(\begin{array}{c:ccc} 1 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \\ 2 & 0 & 0 & 0 \\ \hdashline 1 & 1 & 0 & 3 \end{array}\right)=\left(\begin{array}{ll} \boldsymbol{A}_1 & \boldsymbol{o} \\ \boldsymbol{A}_2 & \boldsymbol{A}_3 \end{array}\right), \quad \boldsymbol{B}=\left(\begin{array}{c:ccc} -2 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & -1 & 0 & 1 \\ \hdashline & 1 & -4 & 2 \\ \hdashline 2 & -1 & 0 & -3 \end{array}\right)=\left(\begin{array}{ll} \boldsymbol{B}_1 & \boldsymbol{B}_2 \\ \boldsymbol{B}_3 & \boldsymbol{B}_4 \end{array}\right) $$ F是, $\quad A+B=\left(\begin{array}{ll}A_1 & O \\ A_2 & A_3\end{array}\right)+\left(\begin{array}{ll}B_1 & B_2 \\ B_3 & B_4\end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc}A_1+B_1 & O+B_2 \\ A_2+B_3 & A_3+B_4\end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc}A_1+B_1 & B_2 \\ A_2+B_3 & A_3+B_4\end{array}\right)$. 而 所以 $$ \begin{gathered} \boldsymbol{A}_1+\boldsymbol{B}_1=\left(\begin{array}{l} 1 \\ 0 \\ 2 \end{array}\right)+\left(\begin{array}{c} -2 \\ 0 \\ 1 \end{array}\right)=\left(\begin{array}{c} -1 \\ 0 \\ 3 \end{array}\right), \\ \boldsymbol{A}+\boldsymbol{B}=\left(\begin{array}{c|ccc} -1 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & -1 & 0 & 1 \\ 3 & 1 & -4 & 2 \\ \hline 3 & 0 & 0 & 0 \end{array}\right) \end{gathered} $$ $$ \boldsymbol{A}_2+\boldsymbol{B}_3=1+2=3, \quad \boldsymbol{A}_3+\boldsymbol{B}_4=(1,0,3)+(-1,0,-3)=(0,0,0), $$ **(2) 分块矩阵的数乘运算:** 矩阵的分块方式没有特别规定,对任意的分块 $A=\left(\begin{array}{cccc}A_{11} & A_{12} & \cdots & A_t \\ A_{21} & A_{22} & \cdots & A_{2 n} \\ \vdots & \vdots & & \vdots \\ A_{t 1} & A_{t 2} & \cdots & A_{t i}\end{array}\right)$, 都有 $$ k A=\left(\begin{array}{cccc} k A_{11} & k A_{12} & \ldots & k A_1 \\ k A_{21} & k A_{22} & \ldots & k A_{2 t} \\ \vdots & \vdots & & \vdots \\ k A_{11} & k A_{12} & \ldots & k A_{t u} \end{array}\right) . $$ 在矩阵的数乘运算中,对矩阵的分块可以根据矩阵本身的特点而定. **(3) 分块矩阵的乘法:** 设 $\boldsymbol{A}$ 为 $m \times s$ 矩阵, $\boldsymbol{B}$ 为 $s \times n$ 矩阵,要求矩阵 $\boldsymbol{A}$ 的列分块方式与矩阵 $\boldsymbol{B}$ 的行分块方式 保持一致,而对矩阵 $A$ 的行分块方式及矩阵 $B$ 的列分块方式没有任何要求和限制. 不妨设 其中 $A_1, A_{i 2}, \cdots, A_{i k}$ 的列数分别等于 $B_{1 j}, B_{2 j}, \cdots, B_{i j}$ 的行数, 则 其中 $$ C_{i j}=\sum_{t=1}^k A_{i t} B_{i j}=A_{i t} B_{1 j}+A_{i 2} B_{2 j}+\cdots+A_{i k} B_{i j} $$ 例 2 设 $A=\left(\begin{array}{cccc}1 & 0 & 1 & 0 \\ -1 & 1 & 0 & 1 \\ -1 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & -1 & 0 & 0\end{array}\right), B=\left(\begin{array}{cccc}1 & 2 & 0 & 0 \\ -2 & 1 & 0 & 0 \\ 1 & 0 & 0 & -1 \\ 0 & 1 & -1 & 0\end{array}\right)$, 求 $A B$. 解 把矩阵 $A$ 与 $B$ 如下分块: $$ \begin{aligned} & A=\left(\begin{array}{cc|cc} 1 & 0 & 1 & 0 \\ -1 & 1 & 0 & 1 \\ \hline-1 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & -1 & 0 & 0 \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} \boldsymbol{A}_{11} & \boldsymbol{E} \\ -\boldsymbol{E} & \boldsymbol{o} \end{array}\right), \quad B=\left(\begin{array}{cc|cc} 1 & 2 & 0 & 0 \\ -2 & 1 & 0 & 0 \\ \hline 1 & 0 & 0 & -1 \\ 0 & 1 & -1 & 0 \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} \boldsymbol{B}_{11} & \boldsymbol{o} \\ \boldsymbol{E} & \boldsymbol{B}_{22} \end{array}\right) . \\ & A B=\left(\begin{array}{cc} A_{11} & E \\ -E & O \end{array}\right)\left(\begin{array}{ll} B_{11} & o \\ E & B_{22} \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} A_1 B_{11}+E^2 & A_1 \boldsymbol{O}+E B_2 \\ -E B_{11}+O E & -E O+O B_{22} \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} A_{11} B_{11}+E & B_{22} \\ -B_{11} & O \end{array}\right) . \\ & \end{aligned} $$ 而 $$ A_{11} B_{11}+E=\left(\begin{array}{cc} 1 & 0 \\ -1 & 1 \end{array}\right)\left(\begin{array}{cc} 1 & 2 \\ -2 & 1 \end{array}\right)+\left(\begin{array}{ll} 1 & 0 \\ 0 & 1 \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} 1 & 2 \\ -3 & -1 \end{array}\right)+\left(\begin{array}{ll} 1 & 0 \\ 0 & 1 \end{array}\right)=\left(\begin{array}{cc} 2 & 2 \\ -3 & 0 \end{array}\right), \quad-B_{11}=\left(\begin{array}{cc} -1 & -2 \\ 2 & -1 \end{array}\right) $$ 所以 $$ A B=\left(\begin{array}{cc|cc} 2 & 2 & 0 & -1 \\ -3 & 0 & -1 & 0 \\ \hline-1 & -2 & 0 & 0 \\ 2 & -1 & 0 & 0 \end{array}\right) . $$ **(4) 分块矩阵的转置:** $$ A^T = \begin{pmatrix} A_{11}^T & A_{21}^T & \cdots & A_{r1}^T \\ A_{12}^T & A_{22}^T & \cdots & A_{r2}^T \\ \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ A_{1s}^T & A_{2s}^T & \cdots & A_{rs}^T \end{pmatrix} $$ 即子块矩阵转置,同时子块位置也关于主对角线对称交换。 (5) 分块对角阵 设 $A$ 是 $n$ 阶方阵,若 $A$ 的分块矩阵只有在主对角线上有非零子块,且这些非零子 块都是方阵,而其余子块都是零矩阵, $$ \text { 即 } A=\left(\begin{array}{cccc} A_1 & o & \cdots & o \\ o & A_2 & \cdots & o \\ \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ o & o & \cdots & A_t \end{array}\right) \text {, } $$ 其中 $A_i(i=1,2, \cdots, t)$ 都是方阵, 这样的分块阵称为分块对角阵. `例`设 $e_i=(0, \cdots, 0,1,0, \cdots, 0)^{\mathrm{T}}$ 为第 $i$ 个分量为 1 而其余元素全为 0 的列向量,则 $n$ 阶单位矩阵可以分块为 $E_n=\left(e_1, e_2, \cdots, e_n\right)$. 将矩阵 $A$ 按列分块为 $A=\left(A_1, A_2, \cdots, A_n\right)$ ,其中 $A_k$ 为矩阵 $A$ 的第 $k$ 个列向量,则有 $$ \left(\begin{array}{lll} A_1, & A_2, \cdots, & A_n \end{array}\right)=A=A E=A\left(e_1, e_2, \cdots, e_n\right)=\left(\begin{array}{lll} A e_1, & A e_2, \cdots, & A e_n \end{array}\right), $$ 从而有 $$ \boldsymbol{A} \boldsymbol{e}_k=\boldsymbol{A}_k(k=1,2, \cdots, n), $$ 即 $\boldsymbol{A} \boldsymbol{e}_k$ 为矩阵 $\boldsymbol{A}$ 的第 $k$ 列. 同理, $\boldsymbol{e}_k^{\mathrm{T}} A$ 是矩阵 $A$ 的第 $k$ 行. 易知 $\boldsymbol{e}_k^{\mathrm{T}} A e_l=a_{k l}$ 是 $A$ 的 $(k, l)$ 元素. `例`设 $A$ 是 $m \times n$ 矩阵,如果对任意的 $n \times 1$ 矩阵 $\alpha$ 都有 $A \boldsymbol{\alpha}=\boldsymbol{O}$ ,证明 $A=0$. 证明 由矩阵 $\boldsymbol{\alpha}$ 的任意性,可选取 $\boldsymbol{\alpha}$ 分别等于 $e_j(j=1,2, \cdots, n)$ ,根据例 3 则有 $$ \boldsymbol{A} \boldsymbol{\alpha}=\boldsymbol{A} \boldsymbol{e}_j=\boldsymbol{A}_j=\boldsymbol{O}(j=1,2, \cdots, n), $$ 所以 $\boldsymbol{A}=\boldsymbol{O}$.
上一篇:
分块矩阵的概念
下一篇:
分块矩阵的逆与转置
在线学习仅为您提供最基础的数学知识,
开通会员
可以挑战海量
超难试题
, 分享本文到朋友圈,邀请更多朋友一起学习。
本文对您是否有用?
有用
(
0
)
无用
(
0
)
评论
更多
初中数学
高中数学
高中物理
高等数学
线性代数
概率论与数理统计
复变函数
离散数学
实变函数
数学分析
数论
群论
纠错
高考
考研
关于
赞助
留言
科数网是专业专业的数学网站。